زیبایی، سفیدی و درخشندگی دندان ها یکی از مهمترین عوامل در زیبایی چهره شخص می باشند. اما گاهی بر اثر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان لکه های زرد و قهوه ای روی دندان ها ایجاد می شود.
لکه های دندان به دو نوع خارجی و ذاتی تقسیم می شوند .
لکه های خارجی بر اثر عادت های نامناسبی ایجاد می شوند. این عادات عبارتند از: عدم جرم گیری به موقع مسواک نزدن، عدم استفاده از نخ دندان، عدم چک آپ توسط دندان پزشک و نیز شرایطی مثل نوشیدن قهوه، چای، مصرف توت فرنگی، سس سویا یا ادویه کاری، و سیگار کشیدن.
این نوع لکه ها بر روی لایه های داخلی دندان و بر عاج دندان یا ناحیه پالپ ایجاد میشوند. لکه های ذاتی ممکن است در نتیجه آسیب دیدگی (همچون شکستن دندان یا تراشیدگی آن)، مصرف داروهای آنتی بیوتیک (تتراسیکلین)، و مشکلات دندان (فلوئوروزیس) ایجاد شوند. علاوه بر این عوامل ژنتیکی نقش موثری در رنگ دندان ها و احتمال لک شدن آن ها دارد. در حقیقت این شرایط می تواند با هر دوی لکه های داخلی و ذاتی دندان ها ارتباط داشته باشند.
لکه های کوچک را می توان با روش هایی مانند اولتراسونیک، پولیشینگ با خمیر ضدسایش یا پولیشینگ هوا با پودر ساینده برطرف کرد. با سفید کردن دندانها ظاهر دندان های مبتلا به فلوئوروزیس موقتاً بیشتر نمایان خواهد شد اما این وضعیت موقتی می باشد و جای نگرانی نیست.
از روش های خانگی برطرف کردن لکه های دندان میتوان به استفاده از خمیردندان های سفید کننده نیز اشاره کرد. در این روش باید دقت کرد که طبق دستورالعمل از آن استفاده شود. درصورت استفاده بیش از حد از سفید کننده ها ممکن است به مینای دندان آسیب وارد شود. در ادامه به چند روش خانگی برای رفع این لکه ها اشاره شده است.
مرتبط با این موضوع در سایت دکتر عطایی مطالعه نمایید: جرم گیری دندان ها
از دیگر روش های رفع لکه های دندان به موارد زیر می توان اشاره کرد:
ونیر نوعی پوشش دندان بوده که با رزین های سخت به مینای دندان چسبیده میشود.
روکش های دندان پروتزهای ثابتی هستند که به دندانها یا ایمپلنت های موجود چسبانده میشوند. روکش ها معمولاً روی کل دندان لکه دار را میپوشانند. این روش به نوعی برطرف کننده اساسی مشکل نیستند و صرفا از لحاظ زیبایی دندان ها دیگر مشکلی وجود نخواهد داشت اما توجه کنید با این روش مسئله اصلی حل نشده است و هنوز لکه ها وجود دارند اما مشخص نیستند.
خمیرهای MI از فسفات کلسیم ساخته میشوند. در برخی موارد همراه با روشهای میکرو ابریژن برای کاهش تغییرات رنگ دندان مورد استفاده قرار میگیرند.
درمان های خانگی برای رفع لکه های سیاه و لکه های سفید روی دندانها اساساً بر رمینرالیزه کردن (تبدیل مواد آلی یا ارگانیک به معدنی) تمرکز دارند. دندانپزشکان بر این باورند که با افزایش مسواک زدن و کشیدن نخ دندان، لکههای سفید به تدریج برطرف می شوند. برای رفع این لکه ها به چند ترکیب قابل تهیه در خانه اشاره کردیم:
پورد رمینرالیزه کننده خانگی.
اسید فیتیک محلولی موثر برای رمینرالیزه کردن دندانها.
برای رمینارلیزه کردن دندانهای از غذاهای حاوی ویتامین مواد معدنی استفاده کنید.
مقادیر کافی از ویتامین D مصرف کنید.
این ویتامین از پوسیدگی دندان ها جلوگیری می کند. همچنین باعث جذب بهتر کلسیم در بدن می شود. به همین علت است که مصرف این ویتامین به همراه غذاهای سرشار از کلسیم توصیه می شود. کمبود ویتامین D منجر به سندروم سوزش دهان می شود. این سندروم با درد در دهان یا سوزش همراه است. تخم مرغ، ماهی، شیر و روغن ماهی از منابع قوی این نوع ویتامین محسوب می شوند .
چای سبز بسیار موثر برای شستشوی دندان ها .
استفاده از روغن می تواند برای رفع لکه ها بسیار موثر باشد.
بهترین اقدامات لازم برای پیشگیری از لک شدن دندانها استفاده از مسواک و نخ دندان به صورت منظم می باشد.
برای داشتن سلامت و بهداشت دندان ها مصرف سبزیجات غنی از فیبر و میوه ها در وعده های غذایی توصیه موکد می شود. با مصرف این نوع مواد غذایی کمک به تولید بیشتر بزاق دهان می کند در نتیجه از اسیدی شدن محیط دهان و فرسایش و پوسیدگی آن ها جلوگیری می شود.
افراد سیگاری به نسبت دیگر افراد بیشتر در معرض پوسیدگی دندان و انواع بیماری های لثه هستند. ترک سیگار یکی از نکات و اقدامات اولیه در پیشگیری از ابتلا به لکه های دندان می باشد.
چک آپ کامل دندان ها و مرجعه به دندانپزشک هر شش ماه یکبار مورد نیاز می باشد. به این ترتیب می توان مشکلات ایجاد شده برای دندان ها را در مراحل اولیه آنها شناسایی و درمان کرد.
مصرف مقدار زیاد آب میتواند به پاک شدن دندان ها و رفع باکتری های مضر ایجاد شده بر روی آن ها کمک کند. به این ترتیب احتمالاً از ایجاد لکه های دندان پیشگیری خواهد شد.
برای پیشگیری از ایجاد لکه های دندان باید از مصرف مواد غذایی آسیب زننده به دندان ها نیز خودداری کرد. یا حداقل پس از مصرف این مواد غذایی به صورت کامل و دقیق مسواک کرد. این مواد غذایی عبارتند از :
کربوهیدرات ها: کربوهیدرات ها می توانند در دهان به اسید تبدیل شده و باعث ایجاد حفره در دندان شوند. کربوهیدرات ها را در مواد غذایی مثل چیپس، نان و غیره وجود دارند.
غذاهای چسبناک: این غذاها روی دندان می چسبند و مانع ارتباط بزاق با آن ها می شوند. نمونه ای از این مواد غذایی کشمش، لوبیا ژله، کارامل، و شربت است.
تنقلات شیرین: باعث پوسیدگی دندان می شوند. برخی از آنها عبارتند از: شیرینی، کیک، آدامس و آبنبات های مختلف
نوشیدنی های گازدار: مینای دندان را تحت تاثیر قرار می دهند.