شستشو و استریلیزاسیون لوازم دندانپزشکی جهت رعایت.نکات بهداشتی، یکی از اقدامات لازم و واجب.در دندانپزشکی می باشد. در این مطلب می خواهیم درباره ی.این موضوع صحبت کنیم. این مطلب تنها برای دندانپزشکان.نمی باشد، بلکه حتی بیمارانی که.می خواهند به دندانپزشکی مراجعه کنند خوب.است که این مطلب را بخوانند.

در ابتدا به تعریف استریلیزاسیون یا همان سترون سازی.می پردازیم. شستشو و استریلیزاسیون لوازم دندانپزشکی به دسته ای از.روش های فیزیکی یا شیمیایی  گفته می شود.که برای از بین بردن کامل تمامی.میکرو ارگانیسم ها از جمله میکروب.های بسیار مقاوم به کار برده می شود . استفاده از حرارت خشک یا همان.خور و همچنین روش مرطوب یا همان اتو کلاو یکی از.بهترین روش های استریلیزاسیون می باشد .

روش دیگری به نام دزانفکسیون یا گند زدانی و یا ضد.عفونی وجود دارد که این روش نسبت به.استریلیزاسیون با قدرت کمتری میکرو ارگانیسم.ها را از بین می برد، بنابراین ضد.عفونی روشی است که به وسیله ی آن.می توان تعداد میکروب های آلوده کننده.را کاهش داد ولی نه در حدی که به طور کامل استریل  شوند .

مفهوم دیگری تحت عنوان آنتی سپسیس وجود دارد که به ماده میکروب کش اطلاق می شود و برای از بین بردن میکرو ارگانیسم ها در روی بافت های زنده و پوست بدن به کار می رود .

آلودگی زدایی شستشو و استریلیزاسیون لوازم دندانپزشکی

آلودگی زدایی و استریلیزاسیون لوازم دندانپزشکی کلا روشی است که طیفی از استریلیزاسیون و ضد عفونی تا یک شستشوی ساده با آب و صابون را شامل می شود.

مراحل استرایلیزاسیون به صورت زیر می باشند:

• تمیز کردن وسایل
• استریل کردن وسایل
• حفظ و ادامه استریلبودن وسایل

وسایل مورد نیاز برای شستشو و ضدعفونی کردن لوازم دندانپزشکی عبارتند از:

• برس
• آب و صابون
• ظرف درب دار برای قرار دادن وسایل در آن مانند دیش ، بیکس
• وسیله ی حرارتی مثل گاز

روش شستشو و استریلیزاسیون لوازم دندانپزشکی

کلیه ی لوازم کار فلزی و شیشه ای را با آب و صابون و برس با دستکش ضخیم بشویند، به طوری که از خون و یا کثیفی پاک شوند. به یاد داشته باشید که تمامی لوازم کار آلوده به خون را باید بلافاصله پس از استفاده با آب سرد شست چون خون پس از مدتی منعقد و شستن و پاک کردن آن مشکل می گردد، و همچنین از طرفی ممکن است میکرو ارگانیسم  موجود در خون در هنگام استریلیزاسیون زنده باقی بمانند. پس از شستشو کلیه وسایل را با دقت خشک کرده و جهت استریل نمودن آماده نمایید.

برای آماده کردن وسایل جهت استریل کردن، ابتدا باید وسایل کار شسته و خشک شده را داخل بیکس گذاشته و درب بیکس را کاملا ببندید و دریچه های بیکس را بازکنید . چسب اتوکلاو را نصب نموده و نام خانه بهداشت ، نام وسایل و تاریخ استریل را بر روی برچسب نوشته و روی درب بیکس بچسبانید. بیکس را جهت استریلیزاسیون به مراکز درمانی ارسال نمائید .

روش استریل نمودن وسایل

استریلزاسیون  با استفاده از حرارت  مرطوب یا اتوکلاو: بیکس یا پک آماده شده جهت استریل را در دمای ۱۲۱ درجه سانتی گراد با فشار اتمسفر به مدت ۲۰ دقیقه داخل اتوکلاو قرار می دهیم. دقت نمائید تا بیکس یا پک حتما با معرف مخصوص به نام چسب اتوکلاو همراه باشد. برای اطمینان جهت عمل اتوکلاو ، به یاد داشته باشید که معرف پس از استریل شدن باید تغییر رنگ یابد.

دریچه بیکس ها قبل از قرار دادن در داخل اتوکلاو ، باز باشد و هنگام برداشتن از اتوکلاو ، دریچه ها باید کاملا بسته شود .

استریلیزاسیون با استفاده از حرارت خشک یا فور: بیکس یا پک آماده شده جهت استریل را می توان در ۱۷۰ درجه سانتی گراد به مدت ۲ ساعت در فور قرار داد. پس از تغییر رنگ دادن معرف مخصوص ، پک ها استریل می باشند .
ضد عفونی شدید به وسیله ی جوشاندن :اگر اتوکلاو یا فور در دسترس نباشد به ناچار با جوشاندن وسایل به مدت ۳۰ ـ ۲۰ دقیقه می توان آن ها را ضد عفونی شدید کرد. این روش ساده ترین راه برای از بین بردن بسیاری از میکرو ارگانسیم  ها از جمله ویروس ایدز و هپاتیت می باشد .

ضد عفونی شدید به وسیله ی فلامبه کردن: در مواقع فوری می توان برای ضد عفونی نمودن لوازم فلزی از روش فلامبه کردن استفاده نمود. برای فلامبه کردن اشیا فلزی ، آن ها را مدتی روی شعله چراغ الکلی قرار داده و یا وسایل فلزی را داخل ظرف حاوی الکل گذاشته و الکل را شعله ور  نمائید تا رنگ فلز سرخ شود به این صورت لوازم پزشکی پس از سرد شدن استریل و قابل استفاده می باشند .

حفظ و ادامه استریل بودن وسایل

برای حفظ و ادامه استریل بودن وسایل دقت نمائید بیکس یا پک پانسمان در طول مدت استریل ماندن، نباید باز بماند، زیرا موجب آلودگی خواهد شد و برای گرفتن وسایل داخل بیکس باید از پنس سیار استریل استفاده گردد. تاریخ استریل ماندن وسایل در پک پارچه ای به مدت ۳۰ روز و در پک کاغذی به مدت ۱۵ روز می باشد. در صورت انقضا یافتن تاریخ استریل پک پانسمان استفاده نشده مجددا باید با ثبت تاریخ جدید شستشو و استریلیزاسیون لوازم دندانپزشکی انجام گردد.