تقریبا همه ما تجربه پر کردن و ترمیم دندان را داشتیم. ماده مورد استفاده در پر کردن دندان عموما آمالگام می باشد. آمالگام مخلوطی از جیوه و آلیاژهای نقره، قلع و مس می باشد. با گذر زمان این ماده در محیط دهان مقادیر کمی بخار جیوه آزاد می کند.که میزان کمی از آن نمی تواند خطرناک باشد. اما برای افراد در معرض خطر یا دارای بیماری های زمینه ای.می تواند باعث مسمومیت، تحریک پذیری ، کم شدن حافظه، سردرد شود. در حالات خطرناک تر می تواند باعث اثرات مخربی بر کلیه ها و مغز شود. البته میزان آسیب بخارات جیوه به بدن به سطح ترشح آن از آمالگام بستگی دارد.

مقدار آزاد شدن بخارات جیوه به عواملی همچون زمان پر شدن دندان یا عادات اشتباه فرد بستگی دارد. بانوان باردار یا خانم هایی که قصد باردار شدن .دارند و کودکان زیر شش سال از جمله افراد در معرض خطر هستند. از دیگر گروه افراد ، به اشخاص دارای .بیماری های عصبی مثل ام اس، آلزایمر ، افراد با بیماری های کلیوی و افرادی که حساسیت دارند می توان اشاره کرد.

سازمان غذا و دارو توصیه می کند از مواد غیر جیوه ای .مانند رزین های کامپوزیت و سمان های گلاس آیونومر برای افراد حساس و در معرض خطر استفاده شود.

در مقاله ای دیگر مطالعه نمایید:دلایل بروز آفت دهان و روش های درمان

چرا آمالگام

طی ۱۵۰ سال تحقیق بر روی این ماده ، هنوز به عنوان بی خطر ترین و مقاوم ترین ماده برای پر کردن حفره های دندان یاد می شود . با ذکر اینکه آمالگام به نسبت دیگر مواد مثل طلا ، پرسلاین و رزین کامپوزیت مقرون به صرفه تر هستند و هزینه خیلی کمتری دارند. بر طبق آمار جهانی در سال بیش از یک میلیارد دندان با آمالگام ترمیم می شود. ضمن اینکه کار با این ماده برای دندانپزشکان بسیار سهل تر از دیگر مواد می باشد.

مراقبت از دندان ترمیم شده

به صورت نتیجه کلی، استفاده از آمالگام بی خطر بوده و برای دندان های عقبی که هنگام خندیدن قابل مشاهده نیستند به کار می رود. اما تعداد محدودی از افراد گاها به این ماده حساسیت دارند که برای آنها می توان از مواد جایگزین که به آنها اشاره کردیم استفاده شود. اما بعد از پر کردن دندان با آمالگام باید مراقبت از آن را در نظر داشت و جویدن مواد غذایی سفت و شکستن پوست بادام و پسته و این قبیل خوراکی ها را کنار گذاشت.

ضمن اینکه مراقبت و معاینه دندان های ترمیم شده با این ماده و حتی دیگر دندان ها را باید حداقل هر شش ماه یکبار انجام داد. به هنگام نخ دندان کردن یا مسواک زدن باید مراقب باشیم تا به دندان های ترمیم شده و آمالگام آنها آسیب وارد نشود.

آمالگام یا کامپوزیت

پرکننده آمالگام قوی است و بنابراین بهترین گزینه برای پر کردن دندان های آسیاب است. پر کننده کامپوزیت نیز نسبتاً بادوام است و مناسب ترین گزینه برای ترمیم های کوچک تا متوسط و دندان های جلویی می باشد. به طور کلی پر کردن دندان با آمالگام و کامپوزیت مزایا و معایبی دارد. در نهایت با توجه به مزایا و معایب مواد ترمیمی انتخاب ماده ی مناسب جهت پرکردگی دندان به کمک مشاوره با دندانپزشک، ترجیحات بیمار و شرایط دندان انجام می شود.

معایب پرکردن دندان با آمالگام

اساسی ترین مشکل پرکردگی با آمالگام ناهمرنگ بودن آن با دندان طبیعی است. که البته به همین منظور از ای ماده برای دندان های عقبی استفاده می شود.

برای استفاده از این ماده جهت ترمیم دندان باید میزان بیشتری از سطح دندان تراشیده شود.

بعد از مدتی ممکن است این ماده بر دندان های مجاور تاثیر بگذارد و رنگ آنها را تیره کند.

میزان انقباض و انبساط این ماده بیشتر از دندان و دیگر مواد می باشد، لذا امکان ترک خوردگی یا شکستگی دارد.

مزایای کامپوزیت

مهمترین مزیت این ماده در پرکردن دندان همرنگ بودن و زیبایی آن می باشد که از این رو طرفداران زیادی دارد. این ماده با دندان پیوند شیمیایی ایجاد می کند لذا به خوبی به دندان می چسبد و مانع از ورود مواد غذایی به داخل فضای دندان می شود.

از این ماده برای ترمیم شکستگی یا ترک خوردگی دندان نیز استفاده می شود. به اندازه آمالگام نیاز به تراشیدن دندان ندارد.

پرکردن دندان با یونومر شیشه

یونومر شیشه متشکل از آکریلیک و نوع خاصی از شیشه می باشد. این مواد عمدتا برای پر کردن سطح زیر لثه و پر کردن دندان کودکان استفاده می شود. یونومر شیشه فلوراید آزاد می کند به همین جهت برای جلوگیری از پوسیدگی دندان مفید است. با این حال مقاومت یونومر شیشه از رزین کامپوزیت کمتر است و راحت تر از آمالگام و کامپوزیت دچار شکستگی می شود. انواع جدیدتر یونومر شیشه در حال بهبودی هستند و دوام و طول عمر بیشتری دارند.

پرکردن دندان با سرامیک

از مزیت های این ماده می توان به موارد زیر اشاره کرد:

این ماده از لحاظ ظاهری کاملا شبیه دندان بوده به همین جهت زیبایی بیشتری دارد. به نسبت ماده آمالگام مقاومت کمتری دارد اما از کامپوزیت محکم تر بوده و از می تواند فشار های وارده هنگام جویدن را به خوبی تحمل کند.

بر خلاف کامپوزیت، این ماده در برابر تغییر رنگ مقاوم می باشد، اما اگر خوب پرداخت نشده باشد می تواند باعث سایش دندان های مقابل خود شود.

پرکردگی با سرامیک مطمئن و طول عمر بالایی دارد. اما با توجه به مزیت های خوب این ماده به چند نکته که به عنوان معایب آن یاد می شود هم می پردازیم:

کاها ممکن است هزینه پرکردگی دندان با سرامیک از پرکردگی با طلا نیز هزینه بیشتری داشته باشد. برای ترمیم با این ماده نیاز به دو یا چند جلسه می باشد. چرا که این ماده بعد از اندازه گیری باید در آزمایشگاه ساخته و تهیه شود.